Een vak dat levensbeschouwing, ethiek en filosofie (LEF) aan iedere middelbare scholier bijbrengt, daarvoor pleitte moraalfilosoof Patrick Loobuyck, samen met 54 andere academici en schrijvers, in deze krant (DM 30/11). Mieke Van Hecke, baas van de katholieke onderwijskoepel VSKO, is radicaal tegen.
Wat denkt u van een ‘onafhankelijke’ les levensbeschouwing?
Mieke Van Hecke: “Dat kan niet neutraal en onafhankelijk zijn, tenzij een leerkracht zich zou beperken tot het geven van facts and figures. Als er geen fundament is, hoe definieer je dan waarden? De principes die we terugvinden in de Europese grondwet zijn veelal van joods-christelijke origine. Als je dat niet benoemt, kun je ze niet onderwijzen. Dit idee brengt zo veel zaken samen dat het een rommeltje wordt. Het bestaat uit drijfzand.”
De invoering van dit vak zou dus funest zijn?
“Inderdaad. Het zal leiden tot onverschilligheid en relativisme. Bij herhaling wordt gesteld dat onze samenleving lijdt aan het verlies van zekerheden over de fundamentele waarden van onze cultuur. Deze identiteitscrisis vraagt net om meer levensbeschouwelijk geëngageerde mensen. “Een ‘onafhankelijke’ en ‘afstandelijke’ benadering van levensbeschouwingen, democratie en een veelkleurige samenleving, is onmogelijk en onpedagogisch. Juist door andere identiteiten in relatie te brengen met je eigen traditie, begrijp je andere burgers. Niet de ontwikkelde, maar een onderontwikkelde religieuze cultuur is gevaarlijk.”
Lessen filosofie zijn dus niet nodig?
“Het heeft zeker zin om jongeren filosofische competenties aan te leren, maar filosofie en levensbeschouwing zijn niet hetzelfde. Godsdienst geeft antwoorden op existentiële vragen, terwijl filosofie juist zulke zekerheden in vraag stelt.”
Hoe kijkt u dan naar het voorstel van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld), die de helft van de godsdienstlessen in de laatste twee jaar wil vervangen door een vergelijkend vak?
“Dat voorstel is gevaarlijker, omdat het subtiel is. Hij vertrekt vanuit het vak en behoudt dezelfde leraar, maar beperkt het wel in omvang. In feite is het de eerste stap naar wat Loobuyck wil. Zij willen zo levensbeschouwing neutraliseren om uiteindelijk tot de afschaffing van de onderwijsnetten te komen.”
