De vernietiging van het historische arrest "Roe versus Wade" uit 1973 over het recht op een legale en veilige abortus door het Amerikaanse Hooggerechtshof is niets minder dan een zware klap in de strijd voor zelfbeschikking. De terechte verontwaardiging van de afgelopen week mag niet omslaan in hysterie. “Roe vs Wade” moet iedereen wakker schudden, geen enkel recht is voor altijd verworven. Daarom pleiten wij liberalen ervoor dat het recht op een veilige en legale abortus wordt opgenomen in de Belgische grondwet en in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie (EU). We moeten als samenleving ervoor waken dat het recht op zelfbeschikking een grondrecht blijft.
Voor wie er nog aan twijfelt: dit is geen louter Amerikaanse aangelegenheid. Gelijkaardige sentimenten en wetgevende pogingen zie je ook al in sommige Europese lidstaten, zoals Polen of Slovakije. De uitholling van fundamentele rechten op alle mogelijke manieren, maakt integraal deel uit van een misogyne, homofobe en racistische agenda van ultraconservatieven wereldwijd. Het volstaat om de woorden van Clarence Thomas erop na te lezen, een van de Amerikaanse rechters van het Hooggerechtshof die het abortusrecht mee heeft vernietigd. Volgens hem moeten arresten die de basis vormen van het recht op bijvoorbeeld anticonceptie en het recht op het homohuwelijk ook herbekeken worden. Ondertussen werd de vernietiging van “Roe vs Wade” al bejubeld door een Republikeinse politica als een overwinning van “white life”.
Als mensen de maskers laten vallen, kan je ze maar beter geloven. Voor de doorgewinterde Vlaams Blokker zijn vrouwen minderwaardige burgers die alleen een plek aan de haard verdienen, liefst zonder al te veel gezeur. Als het van het VB afhangt, kan abortus alleen mogelijk zijn wanneer het leven van de vrouw in gevaar is, wanneer het ongeboren kindje niet levensvatbaar is en in geval van verkrachting. Het is daarbij moeilijk vast te stellen wat schadelijker is: de oorverdovende stilte van het Vlaams Belang, of sussende geluiden van anderen die waarschuwen voor het importeren van Amerikaanse toestanden.
Sommige stemmen willen zogezegd de gemoederen bedaren door te wijzen op “progressieve steekvlampolitiek”. Het is niet minder dan een goedkope tsjevenstreek om hun conservatieve achterban niet te bruuskeren. Het is veelzeggend dat sommige partijen quasi schouderophalend reageren op een arrest dat in wezen de gelijkheid tussen man en vrouw ontkent. Mevrouw Assita Kanko, Europarlementslid van de ECR-fractie – door haar eigen partij nog omschreven als de fractie van “zatte nonkels” – beweert dan wel tijdens De Zevende Dag dat ze de EP-resolutie steunt die de aangekondigde vernietiging van het arrest aanklaagt. Waarom heeft ze dan niet meegestemd met de liberalen van Renew Europe in plaats van zich te onthouden?
Als liberalen zijn wij trots op de leidersrol die België gespeeld heeft in verschillende ethische dossiers. We zullen nooit toelaten dat fundamentele basisrechten onder ultraconservatieve druk in het gedrang komen. Of het nu vandaag gaat over abortus of morgen over euthanasie. Daarom pleiten wij, net als onze federale collega’s Marianne Verhaert en Katja Gabriëls, dat het recht op een legale en veilige abortus verankerd wordt in zowel de Belgische grondwet als het Handvest van de Grondrechten van de EU. Op die manier kunnen we vermijden dat ultraconservatieve stromingen elders in Europa het recht op een veilige abortus kunnen beperken en uiteindelijk verbieden.
Laten we niet vergeten wat er op het spel staat. De basis van een eerlijke en gelijke maatschappij voor vrouwen en meisjes in al hun diversiteit en het recht om over hun eigen lichaam te beslissen.
Jean-Jacques De Gucht en Gwendolyn Rutten