30 januari 2015

Haal nieuwe vormen van ouderschap uit de onzekerheid

De Senaat zoekt een oplossing voor draagmoederschap. Medisch is het mogelijk. Maar ons afstammingsrecht maakt dat er geen juridische zekerheid is. Niet voor de draagmoeder, noch voor de wensouders en vooral niet voor het kind. Dit is onaanvaardbaar.

Ons land heeft een van de meest liberale wetgevingen ter wereld. Elke burger geniet maximale keuzevrijheid bij het uitstippelen van het eigen levenspad. Ook als het gaat over een kinderwens. Progressieve beleidsmakers hebben steeds weer de mogelijkheden die medische vooruitgang biedt, wettelijk omkaderd. Dankzij die vooruitgang is het mogelijk voor alleenstaande vrouwen, lesbische koppels of koppels met vruchtbaarheidsproblemen om hun kinderwens in vervulling te zien gaan. Dankzij het wettelijk kader is deze mogelijkheid ook juridisch verankerd. 

Het neemt niet weg dat door wettelijke onvolkomenheden nog steeds niet iedereen zich even vrij kan bewegen binnen de grenzen van de wet.
Draagmoederschap is voor mensen die een kind van zichzelf willen maar hiertoe niet in staat zijn, de enige uitweg. Denk aan onvruchtbare of homoseksuele koppels, een single man of een alleenstaande onvruchtbare vrouw. Dat dit mogelijk is, toont de praktijk. Fertiliteitscentra in Brussel, Luik, Gent en Antwerpen vervullen al jarenlang kinderwensen met de hulp van een altruïstische draagmoeder. Maar deze mogelijkheid is nog niet wettelijk verankerd en veroorzaakt dus juridische onzekerheid. Daarom is de Senaat op zoek naar een oplossing voor deze juridische discriminatie van de keuzevrijheid.

De Senaat wil daarbij een zo performant mogelijke regeling. Vandaar de keuze hoorzittingen te houden. De kennis van experts uit verschillende vakgebieden moet de senatoren helpen een antwoord te bieden op een complex geheel aan vragen.

Er zijn ethische vraagstukken. In hoeverre kan aan de financiële kosten van de draagmoeder - denk maar aan een noodzakelijke loopbaanonderbreking - tegemoet gekomen worden? En hoe voorkomen we te vervallen in een commercieel draagmoederschap, wat kan leiden tot uitbuiting en mensenhandel?

Er zijn medische vraagstukken. Moet naast hoogtechnologische (in vitro fertilisatie) ook laagtechnologische bevruchting (kunstmatige inseminatie) een optie zijn? Indien niet, wacht homoseksuele mannen de aartsmoeilijke taak zowel naar een draagmoeder als naar een eicel op zoek te gaan. Bij laagtechnologische inseminatie zou een altruïstische vriendin daarentegen een antwoord kunnen bieden op deze tweeledige vraag.

En tot slot zijn er de juridische vraagstukken. Deze spitsen zich voornamelijk toe op het afstammingsrecht. Hoe zorg je dat bij de geboorte de wensouders ook de juridische ouders zijn? Bij het aanpassen van het afstammingsrecht moeten we bovendien nieuwe discriminaties vermijden.

Tijdens de vorige legislatuur werd een einde gemaakt aan de discriminatie tussen lesbische en heterokoppels. Sindsdien wordt ook bij een lesbisch koppel de partner van de bevallen vrouw meteen erkend als juridische ouder. Aangezien met een oplossing voor draagmoederschap ook een mannelijk homoseksueel koppel een kind kan krijgen, zal het bestaand afstammingsrecht ook voor hen opnieuw aangepast moeten worden. Meemoederschap moet in dat geval worden uitgebreid naar meeouderschap.

Maar laten we dan ook andere potentieel nieuwe discriminaties voorkomen. Het is aangewezen te onderzoeken of ook meerouderschap om wettelijke regeling vraagt. Het is niet ondenkbaar dat wensouders en de draagmoeder en haar partner samen het ouderschap willen opnemen. Het geeft het kind bovendien de kans de draagmoeder te leren kennen. In een maatschappij waar gezinsvormen blijven veranderen, moeten we de moed hebben ook deze oefening te maken.

De medische vooruitgang brengt steeds meer wensen binnen handbereik. Deze toenemende gelijkheid in de keuzevrijheid moet sporen met aangepaste wetgeving. Juridische discriminatie van de keuzevrijheid is onaanvaardbaar in ons progressief België.

  • Bron: De Morgen
Reageer:
  1. Naam*
  2. E-mail*
  3. Bericht*