Eergisteren was het internationale dag tegen vrouwenbesnijdenis. Afgelopen maandag keurde het Europees parlement een actieplan tegen homofobie in Europa goed. Beide initiatieven kunnen wij als humanisten volledig onderschrijven. Het zijn initiatieven die aandacht vragen voor mensenrechten en die concrete verandering willen brengen op het terrein.
Mensenrechten verdragen geen discriminatie. Ze zijn universeel menselijk en hangen per definitie niet af van huidskleur, geslacht, seksuele voorkeur of de plaats waar men woont. Ieder heeft recht op dezelfde vrijheden en bescherming. Dit is een universele strijd die wereldwijd gevoerd moet worden. Het cultuurrelativisme ligt al een tijdje achter ons en laat ons dat zo houden.
125 miljoen. Dat is het aantal meisjes dat wereldwijd besneden is volgens een schatting van Unicef. Een cijfer dat in werkelijkheid hoger ligt. Het is een praktijk die ingegeven wordt door religieuze motieven, die ingaat tegen de fundamentele gelijkheid van man en vrouw, die zorgt voor pijn en zelfs dood. Ook in ons land worden vrouwen besneden. In 2007 waren er in België 6260 meisjes die deze verminkende praktijk moesten ondergaan en in 2012 was dit al opgelopen tot 13.112. Meer dan 4000 jonge meisjes lopen in ons land het risico om alsnog het slachtoffer te worden van deze praktijk; potentiële slachtoffers die uw of mijn buurmeisje kunnen zijn. Vrouwenbesnijdenissen gebeuren dus zowel binnen als ver buiten onze landsgrenzen.
Morgen beginnen de winterspelen in Sochi. Nooit eerder lagen winterspelen zo onder vuur als deze in Rusland. De Russische Doema keurde er in november de anti-homowetten goed die het onder meer verbieden minderjarigen te informeren over hun seksualiteit. Het internet werd sindsdien overspoeld met filmpjes waarin jonge homoseksuelen vernederd en geslagen worden. We besparen u de gruwelijke details. Vorig jaar ontwikkelde een Belg de ‘app tegen homogeweld’. Holebi’s kunnen er nagaan in welke buurten ze het risico lopen te botsen op homofoob geweld. Het is een app die eigenlijk overbodig zou moeten zijn in plaats van nuttig. Het bleek een app die Ihsane Jarfi, homo, niet heeft kunnen helpen. Hij werd twee jaar geleden omwille van zijn geaardheid vermoord in Luik. Homofoob geweld speelt zich dus zowel binnen als ver buiten onze landsgrenzen af.
Dat is de reden waarom wij ons volle politiek gewicht in de schaal werpen voor elk initiatief dat deze strijd voor mensenrechten aangaat. Mensenrechten moeten onder de aandacht gebracht worden om deze voor iedereen -ongeacht het geslacht, de seksuele voorkeur of waar men woont- te laten gelden. Mensenrechten zijn universeel en beperken zich niet tot onze landsgrenzen. Een voormalig televisiefiguur en huidig Europees parlementslid voor NVA denkt hier duidelijk anders over. Hij onthield zich bij de stemming over het Europees actieplan tegen homofobie. Zijn argumentatie luidde dat dit geen Europese bevoegdheid is. Hij geeft voorrang aan het subsidiariteitsprincipe over het principe van de universele mensenrechten. Voorrang aan de discussie welk beleidsniveau bevoegd is, in plaats van hoe we het probleem aanpakken. Onbegrijpelijk. Misschien moet iemand hem eens uitleggen dat de definitie van subsidiariteit erin bestaat dat men problemen moet aanpakken op het beleidsniveau dat daar het best geschikt voor is. Problemen die zich voordoen in Sochi én onze eigen Vlaamse tuin, verdienen minstens een Europese aanpak. Na het cultuurrelativisme, het cultuuregoïsme.
Het cultuurrelativisme ligt al een tijdje achter ons. Laat ons dit niet vervangen door cultuuregoïsme. Mensenrechten zijn universeel en behoren niet begrensd te worden. Het is een universele strijd die gevoerd moet worden door alle overheden wereldwijd.
Jean-Jacques De Gucht
Guy Verhofstadt