Skelte Willems deed bij zijn verkiezing tot Mister Gay Vlaanderen een pertinente oproep: “Maak werk van de wetteloosheid rond draagmoederschap”. Hij komt terecht op voor de wettelijke tekortkomingen die holebiouderschap belemmeren. Een juridische kader voor draagmoederschap is onder andere voor deze groep van mannelijke homoseksuelen broodnodig. Het is de enige manier om hun wens om een genetisch verwant kind te vervullen.
“Wereldvrede”. Het is het voorgekauwde antwoord van elke miss of mister op de obligate juryvraag “wat is jouw grootste wens?”. Skelte Willems was vrijdagavond origineler met een eigenzinnige maar daarom niet minder pertinente oproep: “Maak werk van de wetteloosheid rond draagmoederschap”. Of zijn antwoord de reden is dat hij later die avond verkozen werd tot Mister Gay Vlaanderen is niet zeker. Wat wel zeker is, is dat Skelte Willems’s pleidooi volkomen gegrond is. Het ontbreken van een wettelijk kader voor draagmoederschap is onaanvaardbaar in ethisch vooruitstrevend België.
Ten eerste resulteert de huidige wetteloosheid in rechtsonzekerheid. Voor de wensouders, de draagmoeder en al zeker voor het kind. De draagmoeder kan momenteel ten allen tijde beslissen het kind te houden. Zelfs indien het biologisch niet van haar is. Het principe ‘mater semper certa est’, weet u wel. Omgekeerd kunnen de wensouders tot op het laatste moment –lees: de geboorte- beslissen om af te zien van de adoptie. Het kind heeft in generlei beslissing inspraak hoewel zijn belangen prioritair horen te zijn. Onaanvaardbaar.
Ten tweede bezondigt de wetgever zich aan discriminatie. De medische vooruitgang heeft de biologische obstakels ter vervulling van de kinderwens van een mannelijk homoseksueel koppel geruimd. De gezinsvorm van hun keuze, die van twee papa’s en een meer dan gewenst kind, is dus mogelijk. Alleen ontbreekt de noodzakelijke juridische premisse. Zowel onze wet op de medisch begeleide voortplanting als ons afstammingsrecht herbergen namelijk nog juridische obstakels. Obstakels die in het verleden wel geruimd werden voor heteroseksuele koppels met vruchtbaarheidsproblemen of lesbisch koppels. Hoog tijd om mannelijke homoseksuele koppels dezelfde juridisch verankerde keuzevrijheid te bieden.
Deze juridische oplossing zal enkel sluitend zijn als de wet op de medisch begeleide voortplanting enerzijds en het afstammingrecht anderzijds op elkaar afgestemd zijn.
De wet op de medisch begeleide voortplanting voorziet de medische vooruitgang op het gebied van voortplantingstechnieken van een juridisch kader. Ze biedt alleenstaande vrouwen, koppels met fertiliteitsproblemen of lesbische koppels sinds 2007 een wettelijke basis om hun wens om een genetisch verwant kind te vervullen. Door draagmoederschap in deze wet op te nemen, bieden we mannelijke homoseksuele koppels hetzelfde vooruitzicht. Uiteraard moeten hierbij de nodige stringente voorwaarden opgenomen worden. Zo is het uitgangspunt steeds altruïsme; commercieel draagmoederschap is uit den boze. Daarenboven is het van belang dat naast hoogtechnologisch ook laagtechnologisch draagmoederschap mogelijk gemaakt wordt. Deze laatste voortplantingstechniek maakt het mogelijk dat ook de eicel van de draagmoeder gebruikt wordt. Daardoor moet een homoseksueel koppel niet op zoek naar én een draagmoeder én een eicel.
Ons afstammingsrecht garandeert dat elk kind vanaf de geboorte terecht komt bij zijn rechtmatige ouders. Vorige legislatuur maakten we naast afstamming via moeders- en vaderszijde ook afstamming via meemoederszijde mogelijk. Daardoor is bij een lesbisch koppel de partner van de bevallen vrouw meteen ook de juridische ouder van het kind. Indien we een nieuwe vorm van discriminatie willen voorkomen bij kinderen die via draagmoederschap geboren worden, dringt een nieuwe aanpassing op. Deze moet waarborgen dat ook op de geboorteakte van een kind dat via een draagmoeder geboren wordt, de namen van de wensouders staan. Ook indien dit een mannelijk homoseksueel koppel is. Enkel zo komt het kind meteen na de geboorte terecht in het gezin waar het hoort: dat van twee papa’s en een meer dan gewenst kind.