De Belgische burger is de afgelopen maanden met de regel van de klok geconfronteerd met berichten over islamfundamentalisme in onze samenleving. Politocoloog Bilal Benyaich waarschuwde eerder dit jaar voor de radicalisering van de islamitische jongeren in Brussel in zijn boek ‘islam en radicalisme bij Marokkanen in Brussel’. Dat het vervolgens niet enkel jongeren uit Brussel, maar ook uit Vilvoorde en Antwerpen waren die naar Syrië trokken, zijn een veeg teken aan de wand. Dat deze jongeren zich binnen onze seculiere, westerse samenleving wenden tot het reactionaire vertoog van het salafisme is onaanvaardbaar. Verantwoorde beleidsmaatregelen zijn nodig. Verantwoordelijke imams, de leidinggevende figuren binnen de islamitische gemeenschap, zijn nodig.
Dat vertegenwoordigers van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, de moslimgemeenschap en Vlaams minister van onderwijs Pascal Smet vandaag (18/09) in een intentieverklaring meedelen imams en imams-in-opleiding opleidingen aan te bieden juich ik dan ook toe. Aan de universiteit zouden imams, die het Nederlands kennen en voeling hebben met onze samenleving, keuzevakken kunnen volgen zoals westerse deontologie en ethiek of introductie in onze sociale en politieke geschiedenis. Dit mag echter slechts een eerste stap zijn. Het blijft immers de keuze van de imams zelf of ze deze opleiding volgen. De intentie moet daarom zijn om in de toekomst te komen tot een volwaardige, verplichte opleiding; in samenspraak met vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap uiteraard. Pas dan zullen mensen van de tweede of derde generatie, met voeling met de samenleving en kennis van de taal, voorbereid worden om onze islamitische jongeren wegwijs te maken in hun geloof binnen de seculiere, pluralistische samenleving die België is. Dàt is verantwoord beleid.
Bovendien is dit slechts één van de twee te volgen sporen. Zonder een verantwoord beleid met betrekking tot pendelimams zal het immers altijd dweilen met de kraan open blijven. Pendelimams, onder andere uit Saoedi-Arabië of Pakistan geïmporteerd, zijn hier slechts gedurende een beperkte tijd. Daardoor hebben ze noch kennis van de taal, noch van onze sociale en culturele normen. We weten bovendien al helemaal niet of zij een extremistische stroming van hun religie vertegenwoordigen. Deze imams slaan daardoor geen brug tussen samenleving en geloof, maar een kloof. Daarom is het nu zaak om hen, omwille van hun voorbeeldfunctie, een strengere, verplichte inburgeringscursus op te leggen indien ze wensen hun functie van imam ook bij ons uit te oefenen. Pas wanneer ze in deze cursus slagen, krijgen ze een certificaat dat hen wettigt een islamitische eredienst te leiden. Dàt is verantwoord beleid.
Ik ben een overtuigd voorstander van onze multiculturele en dus ook multireligieuze samenleving. Een samenleving die terecht de vrijheid van religie hoog in het vaandel draagt. Maar vrijheid en verantwoordelijkheid zijn twee zijden van eenzelfde medaille. En imams dragen, omwille van hun voorbeeldfunctie, de verantwoordelijkheid om de jongere generatie moslims wegwijs te maken in hun geloof binnen de seculiere, westerse samenleving die België is. Een verantwoord beleid van twee sporen moet dit realiseren. Enerzijds moet er de intentie zijn in de toekomst te komen tot een verplichte en volwaardige opleiding voor imams uit onze samenleving, met voeling met onze samenleving. Anderzijds moet er in het heden werk gemaakt worden van een verplichte en strenge inburgeringscursus voor pendelimams die ook hier hun functie als imam willen opnemen. Dit verantwoord beleid zal ertoe leiden dat pendelimams op termijn een artefact van het verleden zullen worden. Dit verantwoord beleid zal ertoe leiden dat verantwoordelijke imams uit de eigen samenleving worden gevormd. De islamgemeenschap en onze maatschappij in haar geheel zal er wel bij varen.